ก่อนอื่นเราต้องทำ{ความเข้าใจ}กันก่อนว่า ความเผ็ดไม่ใช่รสชาติหนึ่งในห้ารสที่ลิ้นมนุษย์รับรู้ได้ (เปรี้ยว, หวาน, เค็ม, ขม, อูมามิ(Umami or Savory) ซึ่งมีปุ่มรับรสชาติ{กระจาย}อยู่ทั่วลิ้น

ความเผ็ดจริง ๆ แล้วคือ{ความรู้สึก}ร้อนหรือ{ความเจ็บปวด} ที่เกิดจากการรับรู้ผ่านต่อมรับ{อุณหภูมิ}บนลิ้น ซึ่งจะถูก{กระตุ้น}โดย{สารแคปไซซิน}ในพริก ความเผ็ด มีลักษณะแสบร้อน ซึ่งมีที่มาจากสารต่าง ๆ ในพริก หรือเครื่องเทศ ที่มีผลต่อการรับรู้ของ{เส้นประสาท} และส่ง{สัญญาณ}ไปยังสมอง ทำให้เกิดความรู้สึกเหมือนเจ็บปวด แต่ทำไมหลายคนถึงชอบกินเผ็ด และความเผ็ดมีผลดีหรือเสียต่อสุขภาพอย่างไรบ้าง บทความนี้จะพยายาม{อธิบาย}{เหตุผล} และข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับความเผ็ด

คุณรู้หรือไม่ว่า ความเผ็ดมีประโยชน์และโทษต่อสุขภาพอย่างไร งานวิจัยหลายชิ้นได้ศึกษาเกี่ยวกับสารประกอบที่ทำให้อาหารเผ็ดร้อน คือ {แคปไซซิน} (capsaicin) ที่พบในพริก และพบว่ามี{ผลกระทบ}ต่อระบบต่าง ๆ ของร่างกาย เช่น {ระบบ}{ทางเดินอาหาร} {ระบบ}{ไหลเวียนเลือด} {ระบบ}{ภูมิคุ้มกัน} และการเกิดมะเร็ง ตามงานวิจัยที่ตีพิมพ์ในวารสาร Experimental Cell Research เมื่อเดือนสิงหาคม พ.ศ. 2565 แคปไซซิน(capsaicin)มีทั้งประโยชน์และโทษต่อสุขภาพ{ทางเดินอาหาร} หากรับประทานในปริมาณมากเกินไป

การบริโภคแคปไซซิน (capsaicin) ในปริมาณต่ำ อาจมีบทบาทสำคัญในการควบคุมการทำงานของลำไส้ของมนุษย์ ทั้งยังป้องกันความเสียหายของเยื่อเมือกในกระเพาะอาหารและลำไส้ แต่การบริโภคแคปไซซิน(capsaicin)ในปริมาณสูงอาจทำให้เกิดการระคายเคือง แผลในกระเพาะอาหาร และเสี่ยงต่อการเกิดมะเร็ง{ทางเดินอาหาร}

อย่างไรก็ตาม ยังมีงานวิจัยบางชิ้นที่ชี้ให้เห็นว่าการบริโภคอาหารรสเผ็ดอาจช่วยลด{ความเสี่ยง}ในการเกิดมะเร็ง{ทางเดินอาหาร} มะเร็งหลอดอาหาร มะเร็งกระเพาะอาหารและมะเร็งลำไส้ได้ เนื่องจาก{แคปไซซิน} (capsaicin)มีคุณสมบัติที่สามารถฆ่าเซลล์มะเร็ง หรือยับยั้งการเจริญเติบโตของเซลล์มะเร็งได้

นอกจากนี้ {แคปไซซิน}(capsaicin)ยังมีประโยชน์ต่อระบบไหลเวียนเลือด โดยช่วยลดความดันโลหิต ลดระดับคอเลสเตอรอล และป้องกันการอุดตันของ{หลอดเลือด} {แคปไซซิน}(capsaicin)ยังมีผลต่อระบบภูมิคุ้มกัน โดยเพิ่มการสร้างเซลล์ฆ่าเชื้อ และเป็น{สารต้านอนุมูลอิสระ} ที่ช่วยป้องกันความเสียหายของเซลล์จากการเกิด{ออกซิเดชัน}

{อย่างไรก็ตาม} การบริโภค{แคปไซซิน}(capsaicin)ในปริมาณที่เหมาะสมยังไม่มีความชัดเจนว่าคือเท่าไหร่ และอาจขึ้นอยู่กับ{ความอดทน}ของแต่ละบุคคล ดังนั้น ควรรับประทานอาหารรสเผ็ดอย่างพอเหมาะ และหากมีอาการ{ผิดปกติ}หลังจากการรับประทาน ควรหยุดทันที และปรึกษาแพทย์

ประเภทและระดับของความเผ็ด

ความเผ็ดของอาหารสามารถแบ่งได้เป็นหลายประเภท และระดับ ขึ้นอยู่กับปริมาณ และชนิดของสารที่ทำให้เผ็ด สารที่ทำให้เผ็ดที่สำคัญคือ {แคปไซซิน} (capsaicin) ที่พบในพริก และ{ไอโซไซอันติน} (isothiocyanate) ที่พบในเครื่องเทศ เช่น {ยี่หร่า} {ขมิ้น} หรือ{มัสตาร์ด} สารเหล่านี้จะเข้าไปกระตุ้น{เส้นประสาท}ที่รับรู้ความร้อน และความเจ็บปวด ทำให้เกิดความรู้สึกเผ็ดร้อน

ความเผ็ดของอาหารสามารถวัดได้ด้วยหน่วยที่เรียกว่า สโควิลล์ ฮีต ยูนิต (Scoville heat unit) ซึ่งเป็นการวัดความเข้มข้นของแคปไซซิน(capsaicin)ในอาหาร โดยใช้การละลายน้ำ หรือน้ำแอลกอฮอล์ เพื่อลดความเผ็ด จนถึงจุดที่คนทดสอบไม่รู้สึกความเผ็ดเลย ค่า{สโควิลล์}ที่ได้จะขึ้นอยู่กับปริมาณของน้ำที่ใช้{ละลาย} ยิ่งใช้น้ำมาก ค่า{สโควิลล์}ก็จะสูงขึ้น แสดงว่าอาหารนั้นเผ็ดมาก

{ตัวอย่าง}อาหารเผ็ดของไทย

อาหารเผ็ดของไทย เป็นอาหารที่มีรสชาติ{จัดจ้าน} และมีความหลากหลาย ขึ้นอยู่กับ{วัตถุดิบ} และวิธีการปรุง อาหารเผ็ดมีทั้งอาหารประเภทแกง ยำ ผัด หรือน้ำพริก ที่ใช้พริก หรือเครื่องเทศ เป็นส่วนประกอบหลัก อาหารเผ็ดมีทั้งอาหารไทย ตัวอย่างอาหารเผ็ดที่นิยม ได้แก่

ส้มตำ อาหารไทยประเภทยำ ที่ใช้{มะละกอ}สด พริก กระเทียม น้ำปลา น้ำมะนาว {น้ำตาลปึก} และ{ถั่วลิสง} {ปรุงรส} และคั้นให้เข้ากัน มีรสเผ็ด เปรี้ยว หวาน และเค็ม ส้มตำมีหลายประเภท {ขึ้นอยู่กับ}วัตถุดิบที่ใช้เสริม ได้แก่ ปู {ปลาร้า} {หอยดอง} หรือ{ไข่เค็ม} ส้มตำเป็นอาหารยอดนิยมของคนไทย และ{ชาวต่างชาติ}

ต้มยำกุ้ง อาหารไทยประเภทแกง ที่ใช้กุ้ง พริกขี้หนู กระเทียม ตะไคร้ ใบ{มะกรูด} และกะทิ ปรุงรสด้วยน้ำปลา น้ำมะนาว และน้ำตาลปึก มีรสเผ็ด เปรี้ยว หวาน และเค็ม ต้มยำกุ้งเป็นอาหารไทยที่มีชื่อเสียงทั่วโลก

ทำไมคนชอบกินอาหารเผ็ด

หลายคนอาจจะสงสัยเรื่องนี้อยู่เหมือนกัน การกินอาหารเผ็ดดูเหมือนเป็นการทรมานตัวเอง แล้วทำไมหลายคนชอบกินเผ็ดกันนะ มี{นักวิทยาศาสตร์}หลายคนได้ทำการทดลองเรื่องนี้ และมีหนึ่งในทฤษฏีที่น่าสนใจนั่นคือ {ทฤษฎี}ของดร. พอล โรซิน (Paul Rozin) {ศาสตราจารย์}ด้าน{จิตวิทยา} มหาวิทยาลัยเพนซิลเวเนีย สหรัฐอเมริกา

ซึ่งได้อธิบายเหตุผลที่คนเราชอบกินเผ็ดไว้ว่า ความเผ็ดสร้างความตื่นเต้นให้กับเรา การรับประทานอาหารเผ็ดกระตุ้นการตอบสนองการป้องกันที่ไม่รุนแรงในตัวเรา มันทำให้อัตราการเต้นของหัวใจเราเพิ่มขึ้น การหายใจของเราเพิ่มขึ้น และ{อะดรีนาลีน}

ของเราเริ่ม{หลั่งไหล} มันทำให้คนที่ชอบ{ความตื่นเต้น}มี{ชีวิตชีวา} เช่นเดียวกันการเล่นกีฬา{ผาดโผน} {บันจี้จัมพ์} หรือภาพยนตร์{สยองขวัญ} มันสร้างความรู้สึกอันตรายให้เรา แต่เรารู้ว่ามันปลอดภัย

สุดท้ายนี้ หากคุณเป็นคนหนึ่งที่ชอบรับประทานอาหารเผ็ด แม้ว่าจะมีอาการหน้าแดง และน้ำตาไหล ก็ไม่ต้องกังวลไป การดื่มนมเมื่อรู้สึกว่ากินเผ็ดเกินไปเป็นวิธีที่ดีที่สุดในการบรรเทาความแสบร้อนจากอาหารเผ็ดได้อย่างรวดเร็วและมีประสิทธิภาพ ขอให้คุณสนุกกับการกินอาหารเผ็ดในปริมาณที่เหมาะสม และอย่าลืมดูแลสุขภาพด้วย